Bibliotheek Harlingen

De laagdrempelige bibliotheek

Al in 2012 werd OdV door de gemeente Harlingen gevraagd om een investeringsbegroting te maken voor het restaureren en optimaliseren van het bestaande bibliotheekpand aan de Voorstreek 52. Vanwege achterstallig onderhoud en een weinig toegankelijke entree via een natuurstenen bordes en een kleine plateaulift, maakte de bibliotheek een gesloten indruk. OdV opperde dat het mooi zou zijn als Voorstraat 54 zou fungeren als gezamenlijk entreepand voor de bibliotheek en gemeentemuseum Het Hannemahuis dat gevestigd is op Voorstraat 56. Op dat moment is er nog een fotozaak gevestigd op nr. 54 en is die ruimte dus niet beschikbaar. De investeringsbegroting die in samenwerking met Team 4 architecten werd opgesteld, werd te hoog gevonden. Twee mogelijke andere locaties voor de bibliotheek worden bekeken, waarvan de laatste zich buiten het centrum bevond. Een gemeentelijke bestuurswissel zorgde ervoor dat besloten werd dat de bibliotheek in de Voorstraat moest blijven. Zo kwam het bestaande pand weer in beeld.

OdV zoekt de verbinding

In 2017 onderzoekt OdV op verzoek van de bibliotheek en Boekhandel Van der Velde of het mogelijk zou zijn om beide organisaties onder te brengen in het bestaande bibliotheekpand. Als blijkt dat dit niet te realiseren valt, komt het aanvankelijke voorstel uit 2012 weer op tafel. Door de inzet van het pand aan de Voorstraat 54 zou ook Het Hannemahuis een royalere entree krijgen. Gesprekken worden gestart en met de wind van Leeuwarden 2018 in de zeilen, raakt het project in een stroomversnelling. De eigenaar van de fotozaak wordt door de gemeente uitgekocht en zo kan de verbinding tussen de drie panden gerealiseerd worden. De diverse betrokken partijen werken intensief samen aan het project. De gemeente bewaakt de procedures. Team 4 architecten tekende voor de architectuur, ondersteund door Battjes & Ladrak voor het bouwhistorisch onderzoek. OdV interieurarchitecten heeft de bouwkundige ingrepen in de bibliotheek geïnitieerd, een ontwerp gemaakt voor de inrichting en het realisatietraject begeleid. NomNom ontwierp het interieur van de boekhandel.

Historie zichtbaar gemaakt

Het resultaat is indrukwekkend. Er is een doorbraak gemaakt naar Voorstraat 54, waar de boekhandel op de begane grond gevestigd is. De voorgevel van dit pand is vernieuwd en aan de achterzijde is de begane grond optimaal uitgebreid. De architectuur van de uitbouw sluit aan bij de nieuwbouw van Het Hannemahuis. Het is een paviljoen geworden in de prachtige stadstuin, waar ’s zomers exposities gehouden worden en vanuit het leescafé van de boekhandel een terras aanwezig is. Tussen de boekhandel en Het Hannemahuis bevindt zich de oudste steeg van Harlingen, die tot op heden onzichtbaar was voor het publiek. Met het maken van een verbinding tussen het entreepand en het museum is niet voor een simpele sluis gekozen, maar is de gehele steeg voorzien van een glazen overkapping. Een stukje Harlinger historie wordt zichtbaar. Verder naar achteren in de steeg is een tweede doorbraak naar de boekhandel gemaakt, waardoor bezoekers uitgenodigd worden om door de steeg te lopen en het oude toilet te bewonderen, dat zich aan de museum zijde in de steeg bevindt.

‘Een black-box interieur met eigentijdse marmoleum vloer en klassieke elementen.’

Het kloppende hart van Harlingen

De bibliotheek is in haar eigen pand gebleven en heeft verschillende bouwkundige ingrepen ondergaan. Ondergeschikte ruimtes zijn opgewaardeerd en op de begane grond en de eerste verdieping is de toegankelijkheid vergroot. De mystery guest van Bibliotheekblad toont zich enthousiast over de uitstraling van het interieur (Bibliotheekblad 5, 2019). Het gebruik van veel kleur maakt de bibliotheek een vrolijke ruimte. De lichte eigentijdse marmoleum vloer vormt een prettige mix met klassieke elementen zoals het gerestaureerde plafond, aldus Bibliotheekblad. Het interieur van de bibliotheek is ontworpen binnen de stijl van de black-box formule, waarbij de lambrisering die doorgevoerd is in het hele pand, een krachtig beeld oplevert. Ontmoeten en verblijven spelen een belangrijke rol in het ontwerp. De aansluiting met de boekhandel is een statement in kleur. De verbinding tussen beide panden, die ieder een geheel eigen gezicht hebben, wordt gelegd door de verlichting. De spotverlichting aan rails, die zowel in beide panden als in de steeg hetzelfde is, maakt het hele complex tot een eenheid. Een eenheid die de drie samenwerkende organisaties willen uitstralen. En zo vormen de Bibliotheek Harlingen, Boekhandel van der Velde en Het Hannemahuis het nieuwe cultureel hart van Harlingen.